Saatler… Bir İleri Bir Geri. Neden?

Saatler bu sonbaharda ne zaman geri alınıyor? Güneş ışığı ve uyku neden hayati derecede önemlidir?

Ekim geldi ve kış neredeyse üzerimizde ve saatler çok yakında geri alınacak, dört karanlık, soğuk ve kasvetli ay önümüzde olacak. Bununla birlikte, umduğumuz bir şey ekstra bir saatlik uyku.

Uyku ruh hali, sağlıklı stres seviyeleri, iştah ve canlı bir görünüm için hayati önem taşımaktadır. Gece baykuşu olan kişiler için, uykunun her dakikası kutlanası bir hal alır. Bu yüzden doğal olarak, Yaz Saati Uygulaması’nın başlamak üzere olduğunu duyan bir çok kişiye bu söz kulağa adeta bir müzik gibi gelir.

Saatler ne zaman geri alınıyor?

Saatler 29 Ekim’de Pazar günü saat 02.00’de bir saat geriye alınacak (en azından Avrupa ülkeleri için bu böyle). Daha sonra “Gün Işığından Yararlanma Süresine” gireceğiz, yani sabahları bir saat daha parlak, gün batımı akşamları bir saat önce gelecek.

Saatler neden değişiyor?

İlkbahar ve sonbaharda saatler yılda iki kez bir saat değişiyor. Hangi yönde gittiğini hatırlamanın bir yolu, Amerikan İngiliz deyimini kullanmaktır ‘ileri bahar, gerile güz.’ Kış aylarına girdiğimizde saatleri değiştirmenin amacı, sabahları daha fazla ışıktan yararlanabilmemizdir. Birinci Dünya Savaşı’nda hükümet, çiftçilere ekstra bir saat güneş ışığı vererek ekonomiyi iyileştirmek için İngiliz Yaz Saati uygulamasını getirdi.

Gün ışığından kazanç neden eleştirildi?

İnsanlar, modern işgücünün ve teknolojinin dünyasında fazladan bir saat sabah güneş ışığına ihtiyaç duyulmadığını söyleyerek, gün ışığından yararlanma konusundaki uygulamaların gerekliliğini sorguladılar. Bununla birlikte, güneş ışığı vücutlarımız için ve vücut saatlerimiz için (sirkadyen ritimler olarak da bilinir) son derece önemlidir.

Güneş ışığı neden önemlidir?

Güneş ışığına maruz kalmanın, beyindeki serotonin adlı bir hormon salınımını arttırdığı düşünülmektedir. Serotonin ruh halini arttıran ve kişinin sakin ve odaklı olmasına yardımcı olmakla ilgili olan ancak vücutta değişik etkileri de olan bir hormondur.

Gece karanlığı beynin melatonin adı verilen başka bir hormon yapmasını tetikler. Bu hormon kişinin uykulu hissetmesine ve uykuya dalmasına yardımcı olmaktan sorumludur. Sirkadyen ritimler, insan dahil olmak üzere tüm hayvanların uyku ve beslenme modellerinin belirlenmesinde önemlidir.

Beyin dalgası aktivitesi, hormon üretimi, hücre yenilenmesi ve bu günlük döngü ile bağlantılı diğer biyolojik aktivitelerin net modellemeleri (ritimleri) vardır.

Sonuç olarak, tarihsel olarak iş-güç sahibi olmayan, okula gitmeyen insanlar olarak yaşam sürseydik, ne zaman gün ağarırsa kalkar ne zaman gün kararırsa uyurduk. Ancak zaman ilkel zaman devri değil ve bizlerde önceden belirlenmiş saatlere göre işe, okula gitmek zorundayız. Yaz dönemlerinde günlük ritme uyum sağlamış beyin aktivitelerimizi kışın da aynı şekilde sürdürebilmek için, saatlerimizi mutlaka bu duruma göre ayarlamamız gereklidir. Henüz karanlığın son demlerinde kalkmak ve evden çıkışa hazırlanmak, daha melatonin hormonunun etkilerinin hissedildiği vücudumuzda, pek de eğlenceli ve keyifli bir eylem olmasa gerek.