Otizmde Uyku Bozuklukları: Melatonin Cevap Olabilir mi?
Modern dünyada yaklaşık 45 kişiden biri, otizmli ve bu dünyada şimdiye kadar görülen en hızlı büyüyen gelişimsel bozukluklardan biri haline geldi. Otizm birçok problemle birlikte gelir, ancak uyku en yaygın olanıdır. Otistik çocuklar (ve anne-babaları) uykuyla mücadele eder, çoğu zaman günlerce ihtiyaç duydukları dinlenme olmadan yaşamlarına devam ederler. Yeni araştırmalara göre, melatonin hormonu dinlenmek için mücadele eden otistik çocuklarda etkili bir tedavi olabilir.
Otizm nedir?
Otizm spektrumu bozukluğu, tekrarlayan davranışları ve iletişimle ilgili zorluğu içeren karmaşık bir sinirsel gelişim bozukluğudur. Bu bozukluğu olan çocuklar genellikle çok erken yaşta teşhis edilir, ancak semptomlar ömrü boyunca devam eder. Bu bozukluk ilk kez 20. yüzyılda tespit edildi ve oranlar o zamandan beri istikrarlı bir şekilde arttı. Bilim insanları ve doktorlar değişen kriterlere veya bu bozukluğu olan insanların fiili bir artışına bağlı olarak çoğalan yaygınlığından emin değiller. Her iki durumda da, birçok anne ve baba çocuklarının otizm spektrumunda olması nedeniyle özel ihtiyaçları olan bir çocuğu yetiştirme mücadelesi veriyorlar.
Her çocuğun sorunları farklı olmakla birlikte, uyku sorunları en yaygın şikayetlerden biridir. Aslında, otizm spektrum bozukluğundaki kişilerin yaklaşık yüzde 80’inde bir uyku bozukluğu vardır.
Otizmde Uyku Bozuklukları: Sık Karşılaşılan Bir Sorun
Neden bu kadar çok otistik insanlar uyku için mücadele ediyor? Birkaç teori var. İlk fikir, otizmde sık görülen diğer sorunların uykuyu önleyebileceğidir. Otizm spektrumundaki insanlar genellikle GI (gastrointestinal – mide bağırsak) sorunları, duyusal bozuklukları ve endişeleri vardır. Bunların hepsi ihtiyaç duyulan uykuyu zorlaştırabilir. Buna ek olarak, birçok çocuk zayıf uyku periyoduna ve uykuya dalmayı zorlaştıran diğer davranışlara sahiptir. Bu durum, ekranlara ve elektronik ışıklara maruz kalmanın yanı sıra yatıştırıcı bir uykunun eksikliğini de içerebilir.
Melatoninin düzensizliği otistik çocuklar ve aileleri için birçok uykusuz geceye katkıda bulunan bir faktör olarak görünüyor. Melatonin uyumak ve uyanık kalmak için çok önemli olduğu için, bu hormonun düzensizleştirilmesi uykuyu devam eden bir mücadele haline getirebilir. Sebep ne olursa olsun, otizmli insanlara özgü dinlendirici olmayan uyku döngüleri çeşitli çalışmalarda belgelenmiştir. Popülasyonda ki uyku döngüleri anormal derecede uzun olan ve en az dinlendirici olup kolayca uyanılan Faz 1’i içerir. REM uykusu çok kısa veya hatta yoktur. Sonuç, otizmi olan birçok çocuğun kronik olarak uykudan yoksun bırakılmış olmasıdır. Bu, saldırganlık, hiperaktivite ve çeşitli zorlayıcı davranışlara neden olabilir. Ayrıca, kardiyovasküler ve metabolik hastalık riski de dahil olmak üzere, kötü uyku alışkanlıklarıyla ilişkili çok ciddi sağlık riski vardır.
Melatonin Desteğiyle İlgili Artan Kanıtlar
Melatonin, otistik insanlarda görülen uyku bozukluklarının nedeninin bir parçası olduğu için, melatonin takviyesi alarak tedavi yoluna gidilebilir. Birkaç çalışma, bu takviyeyle uykuda ölçülebilir bir iyileşme olduğunu gösterdi. Aslında, otistik çocukların c’ü melatonin aldıktan sonra dinlendirici uykularında artış olduğunu rapor ettiler. Bu özellikle çocukların davranış terapisi ile birlikte melatonini gün içinde uygun zaman alındığında etkisini gösterdi.
Melatonin, otistik çocukların nasıl uyumasını sağlar? Şu anki inanış, bu takviyenin, bu çocukların yeterince üretemediği melatonini desteklemesidir. Yani, uyku bozukluğunun kökenine işaret ediyor ve düzeltiyor. Melatoninin kullanıldığı çocukların çoğu, hiçbir yan etkiye sahip değildir; bu durum, otizm spektrumu bozukluğuyla bağlantılı uyku bozukluklarını gidermenin daha güvenli yollarından biri haline gelebilir.
Melatonin Çocuklar İçin Güvenli mi?
Birçok ebeveyn, çocuklarına her çeşit ilave katkı veya ilâç verme konusunda endişelidir. Bu, çocuğun otizm spektrumunda mı yoksa nörolojik olarak mı sıkıntılı olduğu konusunda da geçerlidir. Araştırmalar az miktarda melatoninin çocuklarda güvenilir olduğunu göstermektedir. Az sayıdaki çocukta, baş ağrısı, gündüz yorgunluğu gibi yan etkileri vardır. Buna ek olarak, melatonin takviyesi almak, diyabet ilaçları gibi belirli ilaç türü ile etkileşime geçebilir.
Bununla birlikte, otizmli kişilerde uyku bozuklukları pek çok açıdan özel bir durumdur. İlk etapta bu tür rahatsızlığı olanlar yeterince melatonin yapmıyorlar, bu yüzden rahat bir uyku için melatonin gerekebilir ve bu tek çare olabilir. Tüm takviyeler ile ilgili küçük riskler varken, bunlar uyku yoksunluğu etkilerinden daha az yaygındır ve daha az şiddetlidir. Bu tür takviyeyi kullanmadan önce mutlaka çocuk doktoru ile konuşmak gereklidir. Nihayetinde, her çocuğun, herhangi bir değişiklik yapmadan önce düşünülmesi gereken kendine has bir sağlık durumu vardır.
Uyku bozukluklarıyla ilişkili olan tek bozukluk otizm değildir. Modern dünyadaki birçok insan, bir rahatsızlıktan mı yoksa yaşam biçiminden mi kaynaklanıyor, ihtiyaç duydukları uykuya dalmak için mücadele eder. Birçok insan için, melatonin takviyesi, ihtiyaç duydukları dinlendirici uykunun yanı sıra iyi düzenlenmiş bir sirkadyen ritmin sağlığa faydalarını temine yardımcı olabilir.