Kanserle Savaş: 24 Saatlik Ritimlerin Yeri
Bilim adamları sürekli kanser için yenilikçi tedaviler arıyorlar. Yakın tarihli araştırmalar, sirkadyen saatlerin düzenlemesinin tümörün büyümesini yavaşlatabileceğini ve kanser tedavisine yardımcı olabileceğini önermektedir.
Bozulan bir sirkadyen ritim modern bir yaşamın sonucudur. İnsanlar genellikle yoğun iş programlarından ve diğer yükümlülüklerden dolayı yeterli uyku alamadıklarından yakınırlar. Buna ek olarak, seyahat ve diğer genel faaliyetlerimiz çoğumuzu tükenmiş bırakıyor. Bunun çeşitli olumsuz fiziksel ve psikolojik etkileri olduğu bulundu ancak sirkadyen ritim bozulması ile kanser arasındaki bağlantılar, sonuçların ölümcül olabileceğini düşündürüyor.
Ritim Bozulması ve Kanser
Sirkadyen ritim bozulması göğüs kanseri, kolon kanseri ve melanoma da dahil olmak üzere çeşitli kanserlerle bağlantılıdır. Düzensiz melatonin seviyelerinin bu bağlantının nedeni olduğuna inanılmaktadır. Melatonin, hücre döngüsünün ayrılmaz bir parçasıdır ve hücrelere kritik DNA onarım işlemlerini ne zaman yerine getireceğini söyler, böylece güvenli bir şekilde çoğalabilirler. Melatonin seviyeleri yanlış zamanlarda düşük olduğunda, hücreler tamir ve yeniden yapılandırma süreçlerini de gerçekleştirmez. Bu durumun dünyanın en ölümcül hastalıklarından birinin kökenlerinden biri olduğuna inanılıyor: Kanser.
Tümör hücrelerine, iç sirkadyen ritimlerini düzenlemek için yardım ederek, kansere müdahale etmede yardımcı olunabilir mi? Bir grup araştırmacı bu soruyu araştırdı ve şaşırtıcı cevaplar ile geldiler.
Yeni Çalışmalarda Sirkadyen Saatlerin Kanser Tedavisinde ki Önemi
Sirkadyen ritmi düzenleyen saat genleri, en yaygın kanserlerden birçoğunda bastırılmış durumdadır. Bir çalışmada araştırmacılar melanom hücrelerini aldı ve deksametazon, forskolin veya ısı şoku ile sağlıklı bir sirkadyen ritim başlattılar. Sağlıklı bir sirkadyen ritim benimseyerek bu tedaviye cevap veren melanom hücreleri, tedaviden sonra çok daha az büyüme gösterdi. Başka bir deyişle, kendi doğal ritmini yeniden düzenlemek için saat genlerini uyarma, tümör büyümesini yavaşlatmak veya durdurmak için potansiyel bir yol olabilir.
Melanoma hücreleri, bu tedaviye cevap verebilecek tek kanser hücresi değildir. Bazı genotip kolon kanseri de sağlıklı bir sirkadyen ritim ile indüklendiğinde büyümeyi durdurur veya yavaşlar. Bununla birlikte, bu tedavi, saat geni BMAL1 “elendiğinde” (knocked-out) çalışmaz. Sonuçlar açıktır: İşleyen bir sirkadyen ritim sağlıklı hücreler için çok önemli olabilir, ancak kanser hücrelerinin çoğalması üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu görülmektedir.
Kronobiyoloji: Bir Sonraki Büyük Kanser Tedavisi?
Kansere yönelik birçok tedavi çok invaziv veya sadece rahatsızlık verici olabilir. Kanseri ameliyat ile alma uzun zaman iyileşme sürecini gerektirir; Kemoterapi sağlıklı hücreleri etkileyerek insanlara yorgun ve hasta hissettirir. Bununla birlikte, sağlıklı bir sirkadyen ritmini tekrar oluşturmak kanser tedavisinde yalnızca olumlu etkilere sahiptir. Fonksiyonel sirkadyen ritim, hem bugün hem de yaşam boyu sağlıklı hissetmenize yardımcı olacaktır.
