Dinozorlar öldükten sonra memeliler gündüz aktif hale geçti!

İlk memeliler, gündüz egemen dinozorların ölümünden (yeryüzünden yok olmasından sonra) karanlığın altından çıkan gece yaratıklarıydı. Bu aslında, nispeten az sayıda memelinin neden gün içinde aktif ya da “diurnal” (gündüzcü) bir yaşam tarzını takip ettiğini ve neden çoğu memelinin geceleri hala yaşamak için daha uygun gözlere ve kulaklara sahip olduğunu açıklıyor. Günümüzde çoğu memelinin gece boyu ve karanlık ortamlarda hayatta kalmak için adaptasyonları (ortama uyma) vardır. Maymunlar (insanlar dahil), kuşlar veya sürüngenler gibi diğer diurnal hayvanlara benzeyen gözlere sahip tek diurnal memelilerdir. Diğer diurnal memeliler bu kadar etkili adaptasyonlar geliştirmemiştir. Onlarca milyonlarca yıl süren dinozorlar çağı, memelilerin evrimi noktasında bir “darboğaz” yarattılar – kendi türlerimizi de içeren sıcakkanlı, süt üreten yaratıklar grubu. Karanlıkta uzun süre saklandıkları için – muhtemelen yiyecek ya da topraklar için dinozorlarla rekabet etmekten ya da onlar tarafından yenilmekten kaçınmaktan dolayı – dinazorlardan sonra memeliler gün ışığına geldiğinde balıklar, sürüngenler ve kuşlar ile eşit değillerdi. Primatlar dışındaki tüm memeliler, fovea olarak bilinen gözün bir parçasından yoksundurlar; bu, yüksek ışıkta renk görmek için fotoreseptör “kon” hücreleri ile doludur. Bunun yerine, memeliler loş koşullarda yetersiz ışık alabilen, ancak nispeten düşük çözünürlük sağlayan “rod” hücrelere sahip olma eğilimindedir. Çoğunlukla gün boyu aktif olan günümüz memelileri – sincap, kır faresi, bazı antiloplar ve birçok etobur türü de dahil olmak üzere – hala karanlıkta yaşamak için gerekli özellikler, keskin bir koku alma ve şiddetli duyma hissine sahip olma eğilimindedirler. En erken memeli atası 220 – 160 milyon yıl önce bir sürüngen atadan ortaya çıkmıştır. Öte yandan dinozorlar, günümüzdeki sürüngenler gibi, bedenlerini ısıtmak için günışığı arayanlardı. Veriler, memelilerin Mesozoik dönem boyunca gece boyunca aktif kaldıklarını ve büyük bir olayın, muhtemelen bir göktaşının dünyaya düşmesi, dinozorları ve dünya üzerindeki yaşamın dörtte üçünü sildiğini gösteren 66 milyon yıl önce sona erdiğini ortaya koydu. Daha sonra küçük, hızlı koşan hayvanlar, hayatta kaldı – ve gelişti. Çoğu gececi (nokturnal) kaldı, bazıları gündüzcü oldu ve diğerleri – kediler, filler ve inekler dahil – biraz gece biraz da gündüz aktif olarak devam etti. Primatların ataları, muhtemelen 52 milyon yıl kadar önce, kesin olarak diurnal olan ilk memelilerdendi. Bu durum, primatların neden güneşli bir yaşam tarzına daha iyi adapte olduğunu açıklıyor. Bu görüş dinozorların ölümü ve memelilerin gündüz ortaya çıkması arasında güçlü bir ilişki gösterirken, birinin diğerine yol açtığı sonucuna varmaz. Ancak dikkatle izlenmesi ve adaptasyonların yol açtığı değişimleri anlamak gereklidir.